بلبرینگ صنعتی چیست؟
بلبرینگ صنعتی یا یاتاقان توپی گونه‌ای از چرخنده از خانواده یاتاقان‌ها هستند که کاربرد وسیعی در ابزارهای مختلف مانند هر چیزی که می‌چرخد و دیسک‌های سخت رایانه و اسکیت‌ها و صنایع بزرگ و خودروها و موتورها و … دارند.
بلبرینگ‌ها می‌توانند هم بارهای شعاعی و هم بارهای محوری را تحمل کنند و معمولاً در جاهایی به کار می‌روند که بار به نسبت کوچک باشد. در یک بلبرینگ صنعتی بار از لایهٔ خارجی به گوی‌ها اعمال میشود و از آنجا فشار به لایهٔ داخلی منتقل می‌گردد.
با توجه به کروی‌بودن گوی‌ها، نقطهٔ تماسشان با لایه‌های درونی و بیرونی بسیار کوچک خواهد بود، (تماس به صورت خطی یا نقطه ای) در نتیجه می‌توانند بسیار نرم حرکت کنند؛ از سوی دیگر با توجه به کوچک بودن محل تماس، اگر فشار بیش از حدی به گوی‌ها وارد شود می‌تواند موجب تغییرشکل یا خردشدن آنها گردد، در اینگونه موارد میتوان از یاتاقان‌های غلطکی، یا یاتاقان‌های غلطکی مخروطی‌شکل استفاده کرد.
گونهٔ خاصی از بلبرینگ‌ها، بلبرینگ‌های محوری، نام دارند که برای سرعت‌های پایین در نظر گرفته شده‌اند و نمی‌توانند بارهای محوری شدید را تحمل کنند.
اجزای به کار رفته در بلبرینگ صنعتی چیست؟
به طور کلی بلبرینگ صنعتی برای آنکه بتواند وظیفه خود را به درستی به انجام برساند، از قطعات و اجزای مختلفی تشکیل شده است که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رینگ خارجی
این قسمت بلبرینگ را به همراه شفت به بدنه متصل می کند. رینگ های خارجی متناسب با استانداردی که برای طراحی بلبرینگ ها استفاده شده است، دارای ابعاد و اندازه های گوناگونی هستند. - رینگ داخلی
این قسمت روی شفت سوار شده و آن را از طریق ساچمه ها به رینگ خارجی متصل می کند. شعاع رینگ داخلی عمدتا به اندازه ۵ میلیمتر کوچکتر از سایز شفت در نظر گرفته می شود. چرا که در هنگام جا زدن، بلبرینگ به خوبی به شفت متصل گردد. - قفسه
این جزء تشکیل دهنده بلبرینگ وظیفه دارد فاصله میان ساچمه ها را تنظیم کند.تا بار به طور یکسان میان آنها توزیع شود.به کارگیری قفسه ها در بلبرینگ های صنعتی باعث می شود که ساچمه ها با یکدیگر تماس نداشته و ساییده نشوند. - روان کننده ها
به طور کلی برای اینکه میزان ساییدگی در بلبرینگ ها تا حد زیادی کاهش پیدا کند، از روان کننده ها استفاده می شود. علاوه بر آن روان کننده ها وظیفه دارند از افزایش بیش از حد دمای بلبرینگ صنعتی جلوگیری کنند. - شیلد (shield)
گاهی اوقات باید از بلبرینگ در محیط سرشار از آلودگی و گرد و خاک استفاده شود. در صورتی که بلبرینگ صنعتی در چنین شرایطی قرار گیرد، آلودگی ها و گرد و خاک ها میان ساچمه ها قرار گرفته و موجب ساییدگی ان ها می شود. به همین دلیل عمدتا در چنین محیط هایی از بلبرینگ هایی استفاده می شود که در ساختار ان ها شیلدها به کار رفته اند. شیلد ها بلبرینگ را آب بند کرده و از نفوذ آلودگی ها و گرد و غبار به درون آن جلوگیری می کنند.
کاربرد بلبرینگ صنعتی
- نگهداری محور به طوری که از لقی و لق زدن آن داخل بدنه جلوگیری کند.
- جلوگیری از حرکت جانبی محور و برخورد قسمت های متحرک و ثابت
نوع تحمل بار هایی که بر بلبرینگ ها وارد می شود:
- شعاعی: این نوع یاتاقان ها محور را در زمان تغییر دور و بار در مرکز قرار داده و بار شعاعی را تحمل می کند، این نوع یاتاقان ها نباید در برابر چرخش مقاومتی از خود نشان دهند که در صورت بروز این امر سیستم منجر به کاهش راندمان می شود. از انواع این یاتاقان ها می توان به بیرینگ های شیار عمیق و خود تنظیم و یاتاقان ها و بلبرینگ های لغزشی اشاره کرد.
- محوری: این نوع یاتاقان ها بار محوری را تحمل کرده، به این نوع بیرینگ ها، بلبرینگ کف گرد نیز می گویند، زمانی که نیروی محوری کم باشد از این نوع بلبرینگ ها می توان استفاده کرد.
- شعاعی محوری: این نوع یاتاقان ها علاوه بر تحمل بار شعاعی بار محوری را نیز تحمل می کنند که می توان به بلبرینگ های تماس زاویه ای یک ردیفه-دو ردیفه اشاره کرد، در بعضی موارد نیز از یاتاقان های تماس زاویه ای یک ردیفه به صورت دو تایی به حالت رو به رو – پشت به پشت و یا پشت سرهم استفاده کرد.
انواع بلبرینگ صنعتی
بلبرینگ صنعتی انواع مختلف بر اساس استفاده‌های گوناگونی دارند که هر کدام قابلیت تحمل بار مشخص محوری، شعاعی یا هر دو را دارا می‌باشند. انواع بلبرینگ عبارتند از:
- بلبرینگ‌های شیار عمیق
- بلبرینگ‌های تماس زاویه ای
- بلبرینگ‌های کف گرد: بلبرینگ‌های کف گرد یک ردیفه، بلبرینگ‌های کف گرد دو ردیفه
- بلبرینگ‌های خود تنظیم
- بلبرینگ ایگرگ: این نوع بلبرینگ‌ها نوع تغییر شکل یافته بلبرینگ‌های شیار عمیق هستند.
رولبرینگ‌ها نیز از خانوادهٔ بلبرینگ‌ها می‌باشند با تفاوت اینکه قابلیت تحمل بار بیشتر و سرعت پایین‌ترین را دارند.
انواع رولبرینگ صنعتی
- رولبرینگ‌های استوانه ای، رولبرینگ‌های استوانه ای کف گرد، رولبرینگ‌های استوانه ای ضربدری، برینگ‌های پرغلتک استوانه ای
- رولبرینگ‌های سوزنی، رولبرینگ‌های سوزنی با پوسته کشیده شده، رولبرینگ‌های سوزنی کف گرد
- رولبرینگ‌های مخروطی: رولبرینگ‌های مخروطی تک ردیفه و رولبرینگ‌های مخروطی دو ردیفه
- رولبرینگ‌های بشکه ای، رولبرینگ‌های بشکه ای کف گرد
یکی دیگر از روش های تقسیم بندی بلبرینگ ها و رولبرینگ ها بر اساس شرکت و کشور سازنده آنها است که بر این اساس بلبرینگ و رولبرینگ ها را معمولا میتوان به سه دسته عمده تقسیم کرد که از لحاظ کیفیت و دقت در ساخت و تولید با یکدیگر تفاوت های زیادی دارند و هر کدام به نسبت هزینه ایی که میشود مورد استفاده قرار میگیرد.
بر این اساس بلبرینگ صنعتی و رولبرینگ صنعتی به دسته های زیر تقسیم میشوند که عبارتند از:
- بلبرینگ اروپایی: که معمولا با مارک های SKF و FAG شناخته میشوند و از با کیفیت ترین بلبرینگ ها بشمار می روند.
- بلبرینگ ژاپنی: معمولا با مارک های NACHI , KOYO و چند مارک دیگر شناخته می شوند.
- بلبرینگ چینی: که بهترین آنها بلبرینگ با مارک KG میباشد که نسبت به دو دسته قبلی از قیمت کمتری برخوردار است.
تفاوت بلبرینگ صنعتی با رولبرینگ صنعتی
یکی از تفاوت های کلیدی رولبرینگ ها و بلبرینگ ها، در قدرت تحمل بارهایی است که بر آن ها وارد می شود. رولبرینگ ها برای تحمل بارهای سنگین شعاعی، بهترین گزینه هستند، چرا که نحوه طراحی و تولید آن ها به شکلی بوده است که به راحتی امکان تحمل بارهای شعاعی را به آن ها می دهد، لذا اگر بار وارده به مجموعه شما شعاعی است می توانید به جای خرید بلبرینگ از رولبرینگ استفاده کنید.
نقش بار داینامیک پویا در بلبرینگ و رولبرینگː بار داینامیک پویا به منظور اندازه گیری طول عمر بلبرینگ تحت بار وارده شده بر روی آن می باشد.در تعریف بار داینامیک پویا باید بگوییم بار داینامیک پویا مقدار باری است که بر مبنای استاندارد ایزو ۲۸۱ نتیجه از چرخش ۱ میلیون دور حاصل می شود.
فرض بر این است که بار در اندازه و جهت ثابت است و نوع آن در بیرینگ های شعاعی به صورت شعاعی و در بیرینگ های محوری به صورت محوری می باشد.مقدار بار داینامیک پویا در بلبرینگ های اس کا اف بر اساس استاندارد ایزو ۲۸۱ محاسبه می شود.
نحوه تشخیص بلبرینگ صنعتی اصلی
به‌طور کلی از راه‌های تشخیص بلبرینگ صنعتی تقلبی از اصلی، میتوان به بسته‌بندی و شکل ظاهری، حکاکی روی بلبرینگ، شماره فنی و کشور سازنده و کد کاتالوگ اشاره کرد.
طرز کار بلبرینگ صنعتی
در بلبرینگ صنعتی بار از لایهٔ خارجی به گوی‌ها منتقل میشود و از گوی‌ها فشار به لایهٔ داخلی منتقل می‌گردد. کروی‌بودن گوی‌ها باعث شده نقطهٔ تماس آنها با لایه‌های درونی و بیرونی بسیار کوچک باشد در نتیجه می‌توانند بسیار نرم حرکت کنند، از سوی دیگر با توجه به کوچک بودن محل تماس آنها با هم اگر فشار بیش از حدی به ساچمه‌ها وارد شود می‌تواند موجب تغییرشکل یا خردشدن آن گردد، در این موارد میتوان از رول برینگ‌ها استفاده کرد.
تصور کنید در خودرو شما چرخ‌های استوانه ای مانند چرخ‌های تانک داشتیم در این موارد به دلیل تماس زیادی که سطح با این چرخ داشت اصطکاک بالا می‌رفت و در نتیجه سرعت حرکت پایین می‌آمد در رولبرینگ نیز همین اتفاق افتاده می‌افتد. در نتیجه سرعت بلبرینگ بیشتر از رولبرینگ میباشد.
اگر بر بلبرینگ‌ها فشار زیادی وارد شود ساچمه‌های داخل آن خرد میشود بنابرین از بلبرینگ‌های ساچمه ای که ساچمه‌های ریز دارند در فشارهای کم استفاده میشود و برای فشارهای زیاد از بلبرینگ‌هایی که دارای ساچمه‌های گرد تخته ای هستند استفاده میشود که به آنها بلبرینگ‌های غلتکی می‌گویند به نوعی از آن دارای غلتک نازکی هستند یاتاقان سوزنی می‌گویند.
مفهوم کد های درج شده بر روی بلبرینگ ها
تولید کنندگان بلبرینگ های صنعتی از کد هایی بر روی بدنه بلبرینگ استفاده می کنند که هدف از این کد ها گیج کردن مصرف کنندگان نیست بلکه این کدها نشانه هایی از مشخصات کامل مکانیکی شامل نوع، ابعاد و کاربری بلبرینگ دارند. جالب است بدانید با داشتن این کد ها بطور دقیق برای جایگزینی بلبرینگ ماشین خود بدون در نظر گرفتن تولید کننده و برند میتوانید اقدام نمایید.
به بیان دیگر یک کد درج شده بر روی بلبرینگ ها از یک استاندارد مشخصی تبعیت می کند و تمام بلبرینگ ها با یک کد دارای ابعاد کاملا برابر و کارایی یکسان می باشند. کد درج شده بر روی بلبرینگ ها از سه بخش پیش کد (معمولا حروف لاتین) ، کد (عددی) و پس کد (تلفیق عدد و حروف لاتین) تشکیل شده است. نمونه یکی از کد ها عبارتست از:
S 6902 2RS
- پیش کد بلبرینگ ها که در اینجا حرف S است می تواند یکی از موارد زیر باشد:
- K: کیج یا نگهدارنده یا قفسه بلبرینگ همراه با ساچمه
- L: بلبرینگ با قابلیت حذف رینگ
- R: رینگ همراه با ست ساچمه ها
- S: بدنه نگهدارنده از جنس استنلس استیل
- W: بلبرینگ شیار عمیق از جنس استنلس استیل
کد عددی درج شده در وسط بر روی بلبرینگ صنعتی که بصورت چند عدد پی در پی می باشد که معمولا ۴ رقمی می باشد. مفهوم این ارقام عبارتند از:
(۶)۹۰۲ عدد اول که در کد بالا عدد ۶ است نوع بلبرینگ را مشخص می کند که برای دوچرخه اغلب ۶ بوده و نشان از بلبرینگ شیار عمیق دارد.
عدد ۷ بیانگر بلبرینگ تک ردیفه تماس زاویه ای می باشد.
۶/۹/۰۲ عدد دوم در این کد که در کد بالا عدد ۹ می باشد بیانگر سری بلبرینگ است که بیانگر عمق و عرض شیار در بدنه بلبرینگ می باشد و با ۶ عدد مختلف مطابق زیر بیان می گردد:
- ۹ – سکشن یا برش بسیار نازک
- ۰ – فوق سبک
- ۱ – فوق سبک کف گرد
- ۲ – سبک
- ۳ – متوسط
- ۴ – سنگین
دو رقم آخر این کد ۴ رقمی معرف قطر داخلی بلبرینگ می باشد (برابر قطر داخلی نیست بلکه کد معرف می باشد).
برخی از این کد ها عبارتند از:
- ۰۰ – ۱۰mm
- ۰۱ – ۱۲mm
- ۰۲ – ۱۵mm
- ۰۳ – ۱۷mm
- کد های بالاتر از ۰۳ برابر ۵ برابر عددی این کد به میلیمتر برای قطر داخلی بلبرینگ می باشند.
پس کد بلبرینگ ها همانطور که گفته شد تلفیقی از حروف و اعداد هستند.
برخی از این پس کد ها عبارتند از:
- ۲RS : بلبرینگ با سیل لاستیکی در دو طرف. RS قابلیت آب بندی بهتری نسبت به ۲Z داشته اما اصطکاک بیشتری ایجاد می کند
- RS: بلبرینگ با سیل (آب بند) در یک طرف
- ۲Z / ZZ: بلبرینگ با آب بند فلزی در دو طرف
- Z: بلبرینگ با سیل در یک طرف
- E: طراحی بلبرینگ با مقاوم سازی افزایشی
- P2: حداکثر دقت در تولید بلبرینگ (ابعاد بسیار دقیق)
- K: بلبرینگ با حلقه داخلی کونیک (اوریب)
به صورت کلی مجموعه ای از عوامل و مشخصات بر قیمت نهایی در فروش بلبرینگ صنعتی تاثیر گذار هستند. از جمله این عوامل می توان به سایز و اندازه بلبرینگ ، جنس ، مدل ، کارخانه سازنده اشاره کرد.
- جنس بلبرینگ : بیرینگ ها را از مواد مختلفی از جمله : فولاد، سرامیک، فولاد ضد زنگ و … می سازند که هر کدام از این مواد در قیمت محصول تاثیر گذار است.
- نوع بلبرینگ : بلبرینگ های صنعتی و غیر صنعتی در انواع مدل های شیار عمیق، خود تنظیم، کف گرد، تماس زاویه ای و به صورت تک ردیفه یا دو ردیفه از ساچمه استفاده می کند که با توجه به این مدل ها قیمت نهایی فروش بلبرینگ تغییر می کند.
- سایز بندی بیرینگ : در مورد سایز باید گفت بلبرینگ های بسیار کوچک و بسیار بزرگ از نظر قیمتی گران تر از بقیه هستند، زیرا در بلبرینگ های کوچک سختی و پیچیدگی کار و قطعات بیشتر بوده و در بلبرینگ بزرگ صنعتی میزان مواد استفاده شده.
- برند سازنده : در نهایت باید به کمپانی سازنده محصول اشاره کرد . برندهای خارجی به دلیل تفاوت قیمت دلار و ریال به طبع گران تر از مدل های داخلی خواهند بود. همچنین بلبرینگ های آلمانی در بازار از همه گران تر و بلبرینگ های چینی از همه ارزان تر هستند.
نمایندگی خرید بلبرینگ بزرگ صنعتی
بلبرینگ بزرگ صنعتی که با نام بلبرینگ سایز بزرگ شهرت دارد، در نمایندگی برندهای معتبر در ایران به فروش می رسد. شرکت فیدار چرخش آداک تامین کننده انواع بلبرینگ و همچنین بلبرینگ های سایز بزرگ می باشد که شما به راحتی میتوانید بلبرینگ سایز بزرگ مورد نظرتان را از این فروشگاه خریداری کنید. مهمترین مزیت خرید بلبرینگ سایز بزرگ از فیدار چرخش آداک ضمانت اصل بودن بلبرینگ می باشد. امروزه بلبرینگ‌ها، دارای انواع مختلفی هستند و فروش آن همچون قبل محدود به یک یا دو نوع نیست؛ بنابراین بهتر است به عنوان یک خریدار، در مورد انواع بلبرینگ و قیمت بلبرینگ صنعتی بزرگ، اطلاعات کافی داشته باشید.
